کولر گازی سرد و گرم قابلیت سرمایش و گرمایش را با هم دارد. در هر دو حالت از چرخه تبرید برای گرم کردن یا خنک کردن هوا استفاده میشود. تفاوت این دو کارکرد در کولر گازی به جهت حرکت گاز مبرد، عملکرد شیر انبساط، منبع گرما، بازده و اجزای اضافی مربوط میشود. برای استفاده از گرمایش کولر گازی باید توجه داشته باشید که، این قابلیت در منطق سردسیری نباید استفاده شود. همچنین، این نکته را فراموش نکنید که کارایی کولر گازی در حالت سرمایش بالاتر از کارایی آن در حالت گرمایش است.
در ادامه نحوه عملکرد کولر گازی در حالت سرمایش و گرمایش و تفاوتهای آنها را بررسی میکنیم. مطالعه این مقاله به شما کمک میکند که با حالتهای مختلف کارکرد کولر گازی سرد و گرم آشنا شوید.
نحوه عملکرد کولر گازی در حالت سرمایش
کولرهای گازی با استفاده از یک چرخه تبرید برای خنک کردن هوا کار میکنند. این چرخه شامل چهار مرحله اصلی است:
- فشرده سازی: در این مرحله، گاز مبرد توسط کمپرسور متراکم میشود. این فرآیند باعث افزایش فشار و دمای گاز میشود.
- کندانساسیون: سپس گاز داغ و پر فشار به کندانسور منتقل میشود. در کندانسور، گاز با خنک شدن توسط هوای محیط، به مایع تبدیل میشود. این فرآیند گرمای زیادی را از گاز جذب کرده و به هوای بیرون منتقل میکند.
- تبخیر: مایع خنک شده از کندانسور به شیر انبساط منتقل میشود. در شیر انبساط، فشار و دمای مایع به طور ناگهانی کاهش مییابد. این فرآیند باعث میشود که، مایع دوباره به گاز تبدیل شود و در این حین گرمای زیادی را جذب کند.
- سرمایش: گاز سرد و کم فشار از شیر انبساط به تبخیر کننده منتقل میشود. در تبخیر کننده، فن داخلی کولر، هوای گرم اتاق را از روی لولههای سرد اپراتور عبور میدهد. گرمای هوا توسط گاز مبرد جذب شده و باعث میشود که هوا سرد شود. هوای سرد شده از طریق دریچههای کولر به داخل اتاق منتقل میشود و دمای اتاق را پایین میآورد. سپس گاز مبرد سرد و کم فشار دوباره به کمپرسور منتقل میشود و این چرخه دوباره تکرار میشود.
علاوه بر این مراحل اصلی، اجزای دیگری نیز در کولر گازی وجود دارند که به عملکرد آن کمک می کنند:
- فیلتر هوا: برای تمیز کردن هوای ورودی به کولر گازی از گرد و غبار و آلایندهها استفاده میشود.
- فن کندانسور: برای خنک کردن کندانسور و افزایش کارایی آن.
- ترموستات: برای تنظیم دمای دلخواه اتاق استفاده میشود و کولر گازی را زمانی که به دمای مطلوب رسید خاموش میکند.
- کنترل از راه دور: برای روشن و خاموش کردن کولر گازی، تنظیم دما و سایر عملکردها از راه دور.
نحوه عملکرد کولر گازی در حالت گرمایش
درست مانند حالت سرمایش، کولرهای گازی از چرخه تبرید برای گرم کردن هوا نیز استفاده میکنند. با این حال، در حالت گرمایش، جهت حرکت گاز مبرد در چرخه معکوس میشود و برخی از اجزا نیز به طور متفاوتی عمل میکنند. مراحل اصلی چرخه گرمایش کولر گازی شامل موارد زیر است:
- تبخیر: در حالت گرمایش، گاز مبرد سرد و کم فشار از تبخیر کننده شروع میکند.
- مکش: سپس گاز توسط کمپرسور مکیده میشود.
- فشردهسازی: در کمپرسور، گاز مبرد متراکم میشود و فشار و دمای آن افزایش مییابد.
- کندانساسیون: گاز داغ و پر فشار به کندانسور منتقل میشود. در کندانسور، گرمای گاز توسط هوای محیط جذب شده و به مایع تبدیل میشود.
- شیر انبساط: مایع داغ از کندانسور به شیر انبساط منتقل میشود. در شیر انبساط، فشار و دمای مایع به طور ناگهانی کاهش مییابد.
- گرمایش: در این مرحله، مایع به بخار تبدیل میشود و گرمای زیادی را از محیط اطراف (معمولاً هوای بیرون) جذب میکند.
- اپراتور: گاز سرد و کم فشار از شیر انبساط به تبخیر کننده منتقل میشود. فن داخلی کولر، هوای اتاق را از روی لوله های سرد تبخیر کننده عبور میدهد.
- گرم شدن هوا: گرمای جذب شده توسط گاز مبرد در تبخیر کننده به هوای اتاق منتقل شده و باعث گرم شدن آن میشود.
- تکرار چرخه: سپس گاز مبرد سرد و کم فشار دوباره به کمپرسور منتقل میشود و این چرخه دوباره تکرار میشود.
تفاوت سیستم سرمایش و گرمایش کولر گازی
در حالی که کولرهای گازی از یک چرخه تبرید مشابه برای گرمایش و سرمایش استفاده میکنند، اما برخی از تفاوتهای کلیدی بین این دو سیستم وجود دارد:
تفاوت سیستم سرمایش و گرمایش کولر گازی |
جهت حرکت گاز مبرد |
عملکرد شیر انبساط |
|
منبع گرما |
|
بازده |
|
اجزای اضافی |
1- جهت حرکت گاز مبرد
- در حالت سرمایش، گاز مبرد از تبخیر کننده شروع میکند و در کندانسور به مایع تبدیل میشود.
- در حالت گرمایش، جهت حرکت گاز مبرد معکوس شده و از کندانسور شروع میشود و در تبخیر کننده به مایع تبدیل میشود.
2- عملکرد شیر انبساط
- در حالت سرمایش، شیر انبساط باعث کاهش فشار و دمای مایع میشود.
- در حالت گرمایش، شیر انبساط باعث کاهش فشار و دمای گاز میشود.
3- منبع گرما
- در حالت سرمایش، گرمای هوا توسط گاز مبرد جذب شده و به بیرون از ساختمان منتقل میشود.
- در حالت گرمایش، گرمای محیط اطراف (معمولاً هوای بیرون) توسط گاز مبرد جذب شده و به داخل ساختمان منتقل میشود.
4- بازده
- بازده سرمایشی کولرهای گازی به مراتب بیشتر از بازده گرمایشی آنها است.
- به همین دلیل، استفاده از کولر گازی برای گرمایش در مناطق سردسیر به صرفه نیست.
5- اجزای اضافی
- در برخی از کولرهای گازی، از اجزای اضافی مانند شیر معکوس کننده و مبدل حرارتی برای بهبود عملکرد گرمایش استفاده میشود.
نکات مهم در استفاده از گرمایش کولر گازی
اگرچه کولرهای گازی میتوانند در فصلهای پاییز و بهار، زمانی که هوا نه خیلی سرد و نه خیلی گرم است، برای گرمایش استفاده شوند، اما توجه به برخی نکات مهم در هنگام استفاده از آنها برای گرمایش ضروری است:
- بازده: به یاد داشته باشید که بازده گرمایشی کولرهای گازی به مراتب کمتر از بازده سرمایشی آنها است.
- دمای محیط: کولرهای گازی برای گرمایش در دمای بالای صفر درجه مناسب هستند. در دمای پایینتر، کولر گازی میتواند یخ بزند و خراب شود.
- رطوبت: کولرهای گازی میتوانند باعث کاهش رطوبت هوا شوند. در فصل زمستان که هوا خشک است، این امر میتواند مشکلاتی مانند خشکی پوست و تحریک مجاری تنفسی ایجاد کند.
- هزینه: هزینه برق مصرفی کولر گازی در حالت گرمایش میتواند بالا باشد. به خصوص اگر از کولر گازی به عنوان تنها منبع گرمایش استفاده میکنید.
- نگهداری: قبل از استفاده از کولر گازی برای گرمایش، باید از تمیز بودن فیلترها و پرههای فن مطمئن شوید. همچنین باید به طور مرتب کولر گازی را سرویس کنید تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید.
- جایگزینهای دیگر: اگر در منطقهای سردسیر زندگی میکنید، سیستمهای گرمایشی دیگر مانند موتورخانه یا بخاری گزینههای مناسبتری برای گرمایش هستند.
سوالات متداول